MULTINET UP CEO’SU ALİ EMRE SEVER, SON ÇEYREĞE NAKİT AKIŞI ÖNCELİĞİYLE GİRİYOR. SPORTIVE CEO’SU ZEYNEP SELGUR, YAVAŞLAMANIN YIL SONUNA KADAR SÜRECEĞİNİ DÜŞÜNÜYOR. FİBA CP YÖNETİM KURULU ÜYESİ VE CEO’SU YURDAER KAHRAMAN BÜYÜK FIRSATLAR YARATTIKLARINA DİKKAT ÇEKİYOR. AMGEN TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ GÜLDEM BERKMAN, “2025’E DAHA GÜÇLÜ BİR BAŞLANGIÇ YAPACAĞIZ” DİYOR. DOĞAN HOLDİNG CEO’SU ÇAĞLAR GÖĞÜŞ, İLK YARIDAKİ BÜYÜMEDEN SON DERECE MUTLU. TAV HAVALİMANLARI İCRA KURULU BAŞKANI SERKAN KAPTAN, “HAVACILIKTA BİR DÜNYA MARKASI YARATIYORUZ” DİYOR. HEPSİBURADA CEO’SU NİLHAN ONAL GÖKÇETEKİN, “OPERASYONEL MÜKEMMELİĞE BAĞLILIĞIMIZ BAŞARIDA KİLİT UNSUR” DERKEN KOÇ HOLDİNG CEO’SU LEVENT ÇAKIROĞLU, “KOÇ’UN İKİNCİ YÜZYILINA İLERLİYORUZ” VE SABANCI HOLDİNG CEO’SU CENK ALPER, “YENİ EKONOMİNİN KÜRESEL OYUN KURUCUSU OLACAĞIZ” DİYOR.
SELEN KOCABAŞ I s.kocabas@businesslife.com.tr
Global arenada Amerikan seçimleri, Doğu Çin ve Batı dünyasının ticari ortamdaki kalınlaşan çizgileri, bölge coğrafyamızda devam eden savaş ortamı ve ülkemizde değişen ve şekillenen mali ve ekonomik politikalar çerçevesinde 2024 yılında işlerimizi hep birlikte bu kadar belirsizliğin ortasında yönetmeye çalışmaktayız. Bunun yanı sıra fırsat olarak gördüğümüz yapay zeka ve üretken yapay zeka bir ikinci internet devrimi mi diye sorgulamakla beraber etkisini ve belirsizliğini korumakta, ancak ajandalarımızda ve yatırım yapmaya başladık bile. Çevre, sürdürülebilirlik, çeşitlilik ve kapsayıcılık çerçevesinde de sadece işimizi yapmak değil, toplumumuza duyarlı işleri de önceliğimize almamız bir diğer konumuz. Ve her şeyin merkezinde de insan, buram buram insanımızı konuşuyoruz. Liderlerimizi, yeteneklerimizi ve kültürümüzü. Çünkü bizi ileriye taşıyacak tek ve ana sermaye İNSAN. Gelin bu çerçevede 2024'ün son çeyreğine CEO'larımızla bakalım. 2024’ü bitirirken ajandamızda tamamlamaya odaklanacağımız en önemli ajanda maddeleri neler, son çeyreğe dair planlar ve ileriye dönük odak alanlarımız neler?
ALİ EMRE SEVER I MULTINET UP CEO’SU
“ÇALIŞANLARIMIZIN MOTİVASYONUNU VE MÜŞTERİ MEMNUNİYETİNİ EN ÜST SEVİYEDE TUTMAYA DEVAM EDECEĞİZ”
"2024'ün son çeyreğinde, stratejik planlamamızı tamamlayarak yeni yıla net bir yol haritasıyla girmeyi amaçlıyoruz. Çalışanlarımızın motivasyonunu ve müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutmaya devam edeceğiz."
2024'ün son çeyreğinde önceliğimiz, belirlediğimiz hedeflere ulaşmak ve gelecek yıl için sağlam bir temel oluşturmak. Bu süreçte hedeflerimizi gözden geçirip, gerekli aksiyonları alacağız. Stratejik planlamamızı tamamlayarak yeni yıla net bir yol haritasıyla girmeyi amaçlıyoruz. Çalışanlarımızın motivasyonunu ve müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutmaya devam edeceğiz.
YETENEK AJANDASI
Yetenek bulma süreci, artan rekabet ve çalışan maliyetlerindeki dalgalanmalar nedeniyle her geçen gün daha karmaşık hale geliyor. Özellikle belirli uzmanlıklara sahip çalışanlara olan talebin artması, maaşların sektörel olarak büyük değişkenlik göstermesine neden olabiliyor. Bu zorluklara rağmen, mekan bağımsız çalışma ve yetenek yönetimi stratejilerimiz sayesinde, doğru yetenekleri doğru zamanda bulup ekibimize katmayı amaçlıyoruz.
"PROAKTİF ÖNLEMLER ALINMALI"
2024’ün son çeyreğinde, ekonomik dalgalanmalara karşı mali disiplin tüm şirketler için olduğu gibi bizim için de önemli. Alacak ve borç yönetimini etkinleştirip nakit akışını optimize etmeye devam edeceğiz. Aynı zamanda, olası riskleri öngörüp proaktif önlemler alarak, risk yönetim stratejimizi güçlendireceğiz. Böylece hem ekonomik belirsizliklere karşı hazırlıklı olacağız hem uzun vadeli büyüme stratejimiz için sağlam bir zemin hazırlayacağız.
“HARCAMA ALIŞKANLIKLARI DEĞİŞECEK”
2024'ün son çeyreği, ekonomik belirsizliklerin devam ettiği bir dönem olacak. Rekabetin artmasını ve tüketici harcama alışkanlıklarında değişiklikler olmasını bekliyoruz. Ancak bu zorluklara rağmen şirketimizin güçlü yanlarını ve ortaya çıkan fırsatları değerlendirme konusundaki çevikliğimize güveniyoruz. Hızlı adaptasyon yeteneğimiz sayesinde, piyasa koşullarına uyum sağlayarak hedeflerimize ulaşacağımıza inanıyorum. Ekibimizle birlikte, riskleri doğru yöneterek zorlukların üstesinden geleceğiz ve yılı başarılı bir şekilde kapatacağız. Özellikle yetenek bulma ve elde tutma konusundaki zorlukların bu dönemde daha da belirginleşeceğini düşünüyoruz.
"2025'E DAHA GÜÇLÜ BAŞLANGIÇ YAPMAK İSTİYORUZ"
“İYİLEŞTİRME ALANLARINA ODAKLANACAĞIZ” 2024'ü tamamlarken odak noktamız, belirlediğimiz hedeflere ulaşmak ve 2025'e güçlü bir başlangıç yapabilmek olacak. Stratejik planlamamızı tamamlayıp, 2025 hedeflerimizi netleştireceğiz. Yıl sonu performans değerlendirmelerini yaparak ekiplerimizin başarısını analiz edeceğiz ve çalışan geri bildirimlerini toplayarak iyileştirme alanlarına odaklanacağız.
DAHA GÜÇLÜ ZEMİN Müşteri memnuniyetini ölçmek için anketler düzenleyip sonuçları değerlendireceğiz. Ayrıca, yeni pazar fırsatlarını araştıracak ve dijital dönüşüm projelerimizi hızlandırarak teknolojik altyapımızı güçlendireceğiz. Tüm bu adımlarla, gelecek yılı daha güçlü bir zeminde karşılayacağımızdan eminim.
NİLHAN ONAL GÖKÇETEKİN I HEPSİBURADA CEO’SU
“OPERASYONEL MÜKEMMELİĞE BAĞLILIĞIMIZ BAŞARIDA KİLİT UNSUR”
“Küresel ve yerel ölçekteki ekonomik zorluklara rağmen yılın ilk yarısını son derece başarılı sonuçlarla tamamladık. Operasyonel mükemmelliğe ve müşteri memnuniyetine olan bağlılığımızı, bu başarılı sonuçlardaki kilit unsur olarak görüyoruz.”
Güçlü büyümemizi 2024’te de sürdürdük. İlk 6 ayda 66 milyon sipariş adediyle satış hacmimizi yüzde 105 oranında büyüttük. Son 12 ayda müşteri başına düşen sipariş sıklığı da ortalama 10,6 adetle Hepsiburada tarihinde ilk kez çift haneye yükseldi. Böylece müşteri başına yıllık ortalama sipariş adedimiz son 3 yılda 2,5 katın üzerinde artmış oldu.
İLK YARIDA TOPLAM SATIŞ HACMİ YÜZDE 105 ARTTI
Enflasyondan arındırılmamış verilere göre ilk yarıda toplam satış hacmimizi geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 105’lik bir artışla 68,3 milyar TL’ye yükselttik. Faiz, amortisman ve vergi öncesi kârımızın (FAVÖK) toplam satış hacmine oranıysa geçen yılın aynı dönemine göre 1 puan artışla yüzde 2,4 olarak gerçekleşti. Enflasyon muhasebesi uygulanmış sonuçlara göre şirketin ilk yarı yıldaki satış hacmi artışı yüzde 22, FAVÖK’ün satış hacmine oranı ise yüzde 1 oldu. Küresel ve yerel ölçekteki ekonomik zorluklara rağmen, yılın ilk yarısını son derece başarılı sonuçlarla tamamladık. Operasyonel mükemmelliğe ve müşteri memnuniyetine olan bağlılığımızı, bu başarılı sonuçlardaki kilit unsur olarak görüyoruz. Bu süreçte, tüm operasyonel süreçlerimizi yüksek teknoloji odağıyla geliştirirken, sağlıklı bilanço önceliklendirmemizi de sürdürdük. Bu doğrultuda, bir yandan gelir kaynaklarımızı çeşitlendirme yaklaşımımıza ağırlık verirken bir yandan da nakit disiplinimizi korumaya devam ettik. Yılın ilk yarısında operasyonel nakit akışımızı 1,3 milyar TL’nin üzerine taşırken, serbest nakit akışımız da 472 milyon TL ile yarı yıl bazında halka arzdan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Hepsiburada’nın müşteri odaklı yaklaşımı tüketiciler nezdinde büyük karşılık buldu ve bu güven siparişlere de yansıdı. 36,7 milyon adedi ikinci çeyrekte olmak üzere, ilk yarıyı toplam 66 milyonun üzerinde sipariş adediyle tamamladık. Bu hem çeyrek hem yarı yıl bazında, Hepsiburada tarihinin en yüksek satış adetlerine ulaştığımızı gösteriyor. Bununla birlikte, son 12 aylık verilere göre hesaplanan müşteri başına düşen sipariş sıklığı adedimiz de 10,6 ile Hepsiburada tarihinde ilk kez çift haneye yükseldi. Hepsiburada üzerinden yapılan alışveriş sıklığının son 3 yılda 2,5 katına ulaştığını görüyoruz.
“TİCARETİ DİJİTALLEŞTİRMEYE DEVAM EDİYORUZ”
AKTİF SATICI SAYISI 101 BİN OLDU Tüketicilere güvenilir ve kaliteli ürünleri en uygun fiyata sunma misyonu doğrultusunda, bir yandan platformdaki ürün adedini artırmayı sürdüren Hepsiburada, bir yandan da ticareti dijitalleştirerek esnaf ve KOBİ’lerin e-ticaretle büyümesine öncülük etmeye devam etti. Hepsiburada’da yer alan aktif satıcı sayısı 101 bin olurken platformda satılan ürün adedi ise yüzde 36 artışla 264 milyonu aştı.
ERTESİ GÜN TESLİM Türkiye’de geliştirilen ve hayata geçirilen ilk üyelik bazlı sadakat programı olma özelliği taşıyan Hepsiburada Premium, 12 Ağustos itibarıyla, 3 milyon müşteriye ulaştı. Hepsiburada Premium kullanmaya başlayan müşterilerin Premium’lu olmadan önceki döneme kıyasla sipariş sıklığının yüzde 36 arttığı gözlendi. HepsiJet, 2024'ün ikinci çeyreğinde Hepsiburada satıcılı siparişlerin yüzde 82'sini Türkiye'nin dört bir yanına ertesi gün teslim etti.
GÜLDEM BERKMAN I AMGEN TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ
“2025’E DAHA GÜÇLÜ BİR BAŞLANGIÇ YAPACAĞIZ”
“2025 yılına daha güçlü bir başlangıç yapabilmek için hazırlıklarımıza daha fazla vakit ayıracağız. Bu hazırlıklar hem stratejik planlamalar hem yeni projeler için gerekli ön çalışmaları içerecek.”
2024’ün son çeyreğinde her zaman olduğu gibi öncelikle hastalarımızın ilaca erişiminin en ufak bir sekteye uğramaması için ana işimizi mükemmel bir şekilde yapmaya devam edeceğiz. Bu, bizim en temel ve vazgeçilmez önceliğimiz. Bunun ötesinde, enflasyon nedeniyle artan maliyetlerimizi sabit fiyatlarımıza rağmen yönetebilmek için kemer sıkma politikamıza devam edeceğiz. Bu süreçte, operasyonel verimliliği artırmak ve maliyetleri kontrol altında tutmak adına çeşitli önlemler alıyoruz. Ayrıca, 2025 yılına daha güçlü bir başlangıç yapabilmek için hazırlıklarımıza daha fazla vakit ayıracağız. Bu hazırlıklar hem stratejik planlamalar hem de yeni projeler için gerekli ön çalışmaları içerecek.
“YENİLİKÇİ ÇÖZÜMLER GELİŞTİRECEĞİZ”
Ülkemizde son yıllarda enflasyon ve devalüasyon nedeniyle ekonomik baskının arttığı bir dönemdeyiz. Bu durum hem bireysel hem de kurumsal düzeyde çeşitli zorlukları beraberinde getiriyor. Ancak, ülkemize ve şirket olarak kendi katma değerimize olan inancımız tam. Bu inanç, bizi zorlukların üstesinden gelmek için motive ediyor. Zor olabilir ama aşılamayacağını düşünmüyoruz. Geleceğe dair umutlarımızı ve hedeflerimizi koruyarak, yenilikçi çözümler ve stratejiler geliştirmeye devam edeceğiz.
ZEYNEP SELGUR I SPORTIVE CEO’SU
“YAVAŞLAMA YIL SONUNA KADAR SÜRECEK”
“Genel gider disiplinimizi daha sıkı hale getiriyoruz. Yatırımlarımızda daha seçiciyiz. Yatırımlarımızı zamana yayıp, olabildiğince uzun vadede ödemeye çalışıyoruz.”
Mevcut uygulanan ekonomik program çerçevesinde 2024 son çeyreğinin zor bir dönem olacağını biliyorduk. Temmuz itibarıyla başlayan satışlardaki yavaşlama, yıl sonuna kadar sürecek.
“METREKARE VERİMLİLİĞİMİZİ ARTIRIYORUZ”
Piyasalarda azalan likidite ve artan finansman maliyetlerine paralel bir plan çerçevesinde belli önlemler alıyoruz. Toptan satış kanalında satın alma ve satış vadelerini yaklaştırıp, finansman gideri oluşturmamaya çalışıyoruz. Omni channel kanalında, stok devir hızımızı 5 aydan 4 aya çekiyoruz. Stok devir hızı düşük olan markalarla vedalaşıp, metrekare verimliliğimizi arttırıyoruz. Genel gider disiplinimizi daha sıkı hale getiriyoruz. Yatırımlarımızda daha seçiciyiz. Yatırımlarımızı zamana yayıp, olabildiğince uzun vadede ödemeye çalışıyoruz. Pazarı ve piyasaları yakından takip edip, gerekli olduğu takdirde ek önlemler alacağız.
YURDAER KAHRAMAN I FİBA CP YÖNETİM KURULU ÜYESİ VE CEO’SU
“BÜYÜK FIRSATLAR YARATIYORUZ”
“Global deneyimimiz ve güçlü sinerjimizle karşılıklı fayda sağlayacak büyük fırsatlar yarattığımıza inanıyoruz. Dünyanın farklı noktalarında gerçekleştirdiğimiz başarılı renovasyon, büyüme ve rekonstrüksiyon projelerinin getirdiği değer artışı, yeni yatırımcıların ilgisini çekiyor.”
Fiba CP olarak son çeyrekte de yurt dışı faaliyetlerimizi hızla sürdürerek, global arenadaki iddiamızı güçlendirecek projeler ve yatırımlar gerçekleştirmeye devam ediyoruz. Ticari gayrimenkul portföyümüz Türkiye, Romanya, Moldova ve Çin'de yer alan toplam 23 projeden oluşuyor. Yurt dışında 4'ü AVM olmak üzere 15 projemiz bulunuyor. Karma yaşam alanlarından rezidanslara, 5 yıldızlı otellerden son teknoloji sinema salonlarına kadar farklı kategorilerde ticari gayrimenkul projelerini hayata geçirdik.
“FIRSAT YARATIYORUZ”
Global deneyimimiz ve güçlü sinerjilerimizle, karşılıklı fayda sağlayacak büyük fırsatlar yarattığımıza inanıyoruz. Dünyanın farklı noktalarında gerçekleştirdiğimiz başarılı renovasyon, büyüme ve rekonstrüksiyon projelerinin getirdiği değer artışı, yeni yatırımcıların ilgisini çekiyor. Fiba Commercial Properties olarak ülkemizde pek çok projeyi canlandırma kapasitemizle "AVM doktoru" olarak öne çıkıyoruz.
DİJİTALLEŞME VE YAPAY ZEKA STRATEJİSİ ÖNCELİKLİ
Son çeyrek itibarıyla dijitalleşme ve yapay zeka stratejilerimizi de önceliklendiriyoruz. Bu çerçevede, M1 Adana'daki alışveriş merkezimizde, en son teknolojiyle donatılmış ekranları devreye alıyoruz. Güçlü bir yapay zeka altyapısıyla desteklenen bu ekranlar, müşteri deneyimini artırırken AVM yönetimimize ve perakendecilere değerli içgörüler sunmayı amaçlıyor. Dijital tabelalar ve veri odaklı reklam sistemleriyle entegre edilen bu sistem, alışveriş merkezimizin dijital dönüşümüne önemli bir katkı sağlayacak. Ayrıca, gelecekte yapay zeka ve veri analitiğini kullanarak müşterilerimizin beklentilerini en iyi şekilde karşılamaya devam edeceğiz.
YATIRIMLAR SÜRÜYOR
Çin’in Shenyang kentindeki Starmall AVM projemizde yaptığımız yenileme ve optimizasyon çalışmalarıyla, kiralanabilir alanı 115 bin metrekareye, mağaza sayısınıysa 230'a yükselttik. Ayrıca, Starmall AVM'de güneş panelleriyle yenilenebilir enerjiye olan bağlılığımızı güçlendiriyoruz. 27 bin 100 metrekare proje alanında, 3.640 güneş paneliyle 9.391 metrekare alana kurulum yaparak yılda 2 milyon 200 bin KWH enerji üretmeyi hedefliyoruz. Bükreş’teki ofis alanlarımızı loft dairelere dönüştüreceğimiz bir rekonstrüksiyon projesine başladık. Moldova'daki Malldova AVM'ye Marriott oteli ve 15 bin metrekare ofis binası ekleyerek projeyi güçlendirdik. Ayrıca, başkent Chisinau'da yaklaşık 50 bin metrekare kiralanabilir alana sahip yeni bir AVM projesi üzerinde çalışıyoruz.
“NAKİT AKIŞINI MALİ DİSİPLİNDEN ÖDÜN VERMEDEN GÜÇLENDİRECEĞİZ”
FIRSATLAR DA VAR Nakit akışımızı, mali disiplinden ödün vermeden güçlendirmeyi hedefliyoruz. Ticari gayrimenkul ve perakende sektörlerindeki makroekonomik ve sektörel trendleri yakından takip ederken, ortaya çıkan fırsatları da değerlendiriyoruz. Global gelişmeleri deneyimimiz ışığında analiz ederek, isabetli ve hızlı stratejilerle bu değişimlere en uygun şekilde yanıt vermeyi amaçlıyoruz.
SÜREKLİ DEĞİŞİM Global arenada faaliyet gösteren bir şirket olarak piyasalarda ve bulunduğumuz ülkelerde mali, finansal ve politik gelişmelerin yanı sıra trendlerin sürekli değişim gösterdiğini gözlemliyoruz. Bu dinamiklere farklı açılardan yaklaşarak, gerekli önlemleri almanın öneminin farkındayız.
LEVENT ÇAKIROĞLU I KOÇ HOLDİNG CEO’SU
“KOÇ’UN İKİNCİ YÜZYILINA İLERLİYORUZ”
“1926 yılında temelleri atılan topluluğumuzun ikinci yüzyılına uzun vadeli sağlam iş stratejilerimiz ve çalışma arkadaşlarımızın gayretleri sayesinde emin adımlarla ilerliyoruz.”
Koç Holding, 2024 yılının ilk yarısında konsolide bazda toplam 30,8 milyar dolar gelir elde ederken, yaklaşık 1,9 milyar dolar kombine yatırım gerçekleştirdi. Böylece şirketin son 5 yıldaki kombine yatırımları 12,3 milyar dolara ulaştı. Koç Topluluğu olarak 2024 yılının ilk yarısında dünyada ve ülkemizde yaşanan zorlu ekonomik koşullara rağmen çalışmalarımızı özveriyle sürdürdük. 1926 yılında temelleri atılan topluluğumuzun ikinci yüzyılına uzun vadeli sağlam iş stratejilerimiz ve çalışma arkadaşlarımızın gayretleri sayesinde emin adımlarla ilerliyoruz. Bilançolarımızı, nakit akışımızı ve likiditemizi disiplinle yönetirken; yatırımlarımıza da ülkemizin geleceğine duyduğumuz güvenle devam ediyoruz.
GELECEK YÜZYIL REKABETİ
Küresel büyüme vizyonumuz doğrultusunda topluluğumuzu önümüzdeki yüzyılın rekabetine hazırlayacak ve uluslararası rekabet gücümüzü artıracak stratejik hamlelerde bulunuyor, coğrafi olarak faaliyet gösterdiğimiz ülkeleri genişletiyoruz. Türkiye dışında 58 ülkede, 128 üretim tesisi ve pazarlama şirketiyle faaliyet gösteriyoruz. Ofislerimizde 58 dil konuşuluyor ve 43 farklı para birimiyle işlem yapıyoruz. 155’ten fazla ülkeye ihracatla, ülke ekonomimize önemli katkı sağlıyoruz. Koç Topluluğu olarak ülkemizin toplam ihracatının yaklaşık yüzde 7’sini üstleniyoruz. Topluluk şirketlerimiz 155’ten fazla ülkeye yaptıkları ihracatla, ülke ekonomimize önemli katkı sağlıyor. Bu başarıların bir göstergesi olarak Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından gerçekleştirilen Türkiye’nin İlk 1000 İhracatçısı araştırmasında, topluluk şirketlerimizin bu yıl da en üst sıralarda yer almasından gurur duyuyoruz. Araştırmanın mal ihracatları kategorisinde Ford Otosan ‘İhracat Şampiyonu’ olurken, Tüpraş dördüncü, Arçelik sekizinci seçildi. Diğer yandan İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan ve ülkemizin sanayi devlerini belirleyen Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasında da Tüpraş birinciliğini korurken, Ford Otosan ikinci, Arçelik yedinci oldu. Ülkemiz için çalışmaya, üretmeye, katma değer yaratmaya kararlılıkla devam edeceğiz.
“2023 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORUMUZU YAYINLADIK”
2050 KARBON NÖTR HEDEFİ Her zaman finansal performanslarını iyileştirmenin ötesinde tüm paydaşlarına değer yaratan bir iş anlayışını benimsedik. Topluluğumuzun 2023 yılında çevresel ve sosyal sürdürülebilirlikte öne çıkan gelişmelerini ve 2050 karbon nötr hedefimize yönelik performansımızı paylaştığımız 2023 sürdürülebilirlik raporumuzu yayınladık. Koç Holding Karbon Dönüşüm Programı kapsamında 2050 karbon nötr hedefimize doğru kararlılıkla ilerliyoruz.
TEKNOLOJİNİN ROLÜ KRİTİK 2023 yılı sonu itibarıyla, operasyonlarımızdan kaynaklanan karbon emisyonlarını 2017 yılına kıyasla yüzde 14 azalttık. Koç Holding’in karbon nötr hedefine doğru giden yolda teknoloji ve inovasyon kritik bir rol oynuyor. Özellikle su kaynaklarının daha etkin yönetimi için yenilikçi uygulamaları hayata geçiriyoruz.
CENK ALPER I SABANCI HOLDİNG CEO’SU
“YENİ EKONOMİNİN KÜRESEL OYUN KURUCUSU OLACAĞIZ”
“Sürdürülebilirliğe sadece bir raporlama standardı olarak bakmıyoruz. Sürdürülebilirlik, dijitalleşmeyle birlikte dünyada doğan yeni ekonominin iki ana unsuru. Dolayısıyla, biz bu alanlarda gerçekleştirdiğimiz çalışmalarla, bu ekonominin müşterisi değil, oyun kurucusu olma kararlılığımızı ortaya koyuyoruz.”
Sabancı Topluluğu, tüm enerjisi ve kaynaklarıyla sürdürülebilirlik konusunda her zaman ön saflarda yer aldı. Krizleri yönetebiliriz, ancak iklim değişikliği gibi acil durumlar, tüm kaynaklarınızı ve enerjinizi tek bir yere odaklamayı gerektirir. Sabancı olarak, topluluğumuza bu konuda değer kattığımız, üç ana süreç var: İlk olarak topluluk şirketlerimizin performans yönetimini çevresel, sosyal ve yönetişim (ÇSY) parametreleriyle birlikte gerçekleştiriyoruz. İkinci olarak yatırım kararlarımızda sürdürülebilirliği her zaman işin merkezine koyuyoruz. Ve son olarak sürdürülebilirlik hedeflerimizi destekleyen bir ekosistem inşa etmeyi amaçlıyoruz.
“YEŞİL EKONOMİ ODAĞINDA DÖNÜŞÜYORUZ”
Aslında iklim konusunda ortaya çıkan risklerle mücadelenin en iyi yolu, çok daha yeşil olmak. İş modellerimizi ve süreçlerimizi yeşil ekonomi odağında dönüştürmek. Döngüsel ekonomiyi, tüm inovasyon süreçlerimizin merkezine yerleştirmek. Sabancı Topluluğu olarak bugün bu yaklaşımla yola devam ediyoruz. Topluğumuz bünyesindeki 18 şirkette, bugün yaklaşık 1.000 farklı sürdürülebilirlik verisini takip ediyoruz. Bu yıl, sürdürülebilirlikle doğrudan ilişkili ürün ve hizmet sayımızı yüzde 23 oranında artırdık. Her yıl toplam Ar-Ge bütçemizin en az yüzde 50’si Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na (SKA) hizmet eden alanlara aktarıyoruz. Geçtiğimiz yıllarda şirketlerimiz sürdürülebilir enerji çözümleri, sürdürülebilir materyaller, e-mobilite, sürdürülebilir finansal hizmetler gibi alanlarda çalışmalarını yoğunlaştırdı ve bu alanlarda yeni iş sahaları yarattı. Tüm bunları sadece iklim ya da sürdürülebilirlikle ilgili riskleri bertaraf etmek için yapmıyoruz. Sürdürülebilirliğe sadece bir raporlama standardı olarak bakmıyoruz. Sürdürülebilirlik, dijitalleşmeyle birlikte dünyada doğan yeni ekonominin iki ana unsuru. Dolayısıyla, biz bu alanlarda gerçekleştirdiğimiz çalışmalarla, bu ekonominin müşterisi değil, oyun kurucusu olma kararlılığımızı ortaya koyuyoruz.
“GÜÇ BİRLİĞİ ÇOK ÖNEMLİ”
“BELİRSİZLİK TÜM SÜREÇLERİN PARÇASI” Paydaşlar arası iş ve güç birliğinin hiç olmadığı kadar önemli olduğu bir dönemden geçiyoruz. Bir yandan rekor hava sıcaklıklarını yaşarken bir yandan dünyanın birçok yerinde hiç karşılaşmadığımız doğa olaylarıyla mücadele ediyoruz. Artık belirsizlik tüm iş süreçlerimizin bir parçası. Bu belirsizlik karşısında, hızlı olmak, adapte olabilmek, esneklik kazanmak, tüm organizasyonlar için hiç olmadığı kadar önemli.
TAYLAND SELİ Mesela bir lastik şirketini düşünün. Bu lastik şirketinin yaşadığı sorunlar yüzünden, bir uçak kalkışını gerçekleştiremezse, yolculuğun tüm maliyetini bu lastik şirketi ödemek zorunda kalır. Somut örnek vereyim. Bundan birkaç yıl önce, Tayland'da çok büyük bir sel felaketi yaşadık. Ve ne yazık ki bir yıl boyunca lastik üreticilerine malzeme tedarik edemedik.
TEDARİK ZİNCİRİ KÖPRÜSÜ Çünkü tesisimiz iki metre sular altında kalmıştı. Peki ne yaptık? ABD’den Tayland’a bir tedarik zinciri köprüsü kurduk. Bir yıl boyunca, Tayland’a malzeme tedarikini bu şekilde yönettik. Böylece malzeme tedarik ettiğimiz tüm lastik şirketleri, uçakların kalkışını sağlayabildi. Bu süreçte milyarlarca dolarlık maliyeti önlemiş olduk.
ÇAĞLAR GÖĞÜŞ I DOĞAN HOLDİNG CEO’SU
“İLK YARIYI BÜYÜMEYLE KAPATTIK”
“Stratejimiz doğrultusunda zorlu geçen 2024 yılının ilk yarısını büyümeyle kapattık. Esas faaliyet kârında yaşanan baskılar tüm ekonomide hissedildi ve bunu minimize etmeye çalıştık. Doğru kurguladığımız ve odağına sürdürülebilir değer yaratmayı alan stratejimiz ve yüksek uygulama yetkinliğimizle 2024 yılının ilk altı ayında zorluklara rağmen başarılı bir performans elde ettik.”
Portföyümüzün değişen ekonomik koşullara uyum sağlayabilen yapısı ilk yarıdaki sonuçlarımıza önemli katkı sağladı. Dijital sigorta segmentinde hizmet veren grup şirketimiz Hepiyi Sigorta, kısa sürede sektöründe fark yaratırken yakaladığı güçlü büyümenin etkisiyle finansman ve yatırım segmentimizdeki gelirlerimiz, geçen yıla göre yüzde 39 arttı.
BÜYÜME ALANLARI
Hepiyi Sigorta’nın yönettiği fon büyüklüğü gün geçtikçe büyümesini sürdürürken çok kısa bir sürede sektörde ana oyunculardan bir tanesi haline geldi. Yine bu dönemde büyümemizde önemli bir yeri olan MG markamızın otomotiv ticaret ve pazarlama segmentindeki artan pazar payıyla birlikte yıllık bazda yüzde 52 gelir artışı elde ettik. Bu segmentte hem otomotiv hem motosiklet üretimi alanlarında yatırımlarımız ve yeni arayışlarımız devam ediyor. İzmir’de motosiklet yatırımımız tamamlandı ve pilot üretim başladı. Sanayi ve ticaret segmentindeki gücümüzü grup şirketlerimizden Karel’in bir iştiraki olan ve bölgemizde güçlü uluslararası yapısıyla özel bir konumda olan Daiichi ile birlikte tüketici, savunma ve telekom ve otomotiv elektroniği alanında da artırıyoruz. Karel’de modernizasyon ve kapasite artış yatırımımızda son aşamaya geldik. Yüzde 30 kapasite artışı ve yüksek katma değerli ürünlerin üretilebilmesini sağlayacak bu yatırım Karel’in finansal performansını daha iyi bir noktaya taşıyacak. Bir diğer stratejik şirketimiz olan Galata Wind ise 2024 yılı ilk altı ayında artan kapasitesiyle birlikte üretimde yüzde 19 artış kaydetti. Galata Wind ile 2025’te 576MW ve 2026 ve sonrası da 1.086MW kapasiteye ulaşma konusundaki hedeflerimizi koruyoruz.
GÜÇLÜ YATIRIMA DEVAM
stratejik hedefler Aktif portföy yönetimi anlayışıyla stratejik hedeflerimize emin adımlarla ilerliyoruz. 65 yıllık deneyimimizle, tüm paydaşlarımıza sürdürülebilir değer yaratan bir holding olarak 2024 yılı ilk altı ayında önemli adımlar attık. Stratejimiz doğrultusunda mevcut iş kollarımız olan yenilenebilir enerji, sanayi, elektronik, otomotiv, sigorta ve yatırım bankacılığı alanlarında elde ettiğimiz başarılı sonuçları organik ve inorganik yatırımlarla daha da güçlendirmeye odaklanıyoruz. Bu çerçevede, geleceğin teknolojileri ve yeşil ekonomi dönüşümünü destekleyecek, Türkiye’nin cari açığına önemli katkı sunacak madencilik sektörüne yatırım kararı aldık.
Yenilenebilir enerji Bu doğrultuda da Türkiye’nin en köklü maden şirketlerinden Gümüştaş Madencilik ve Doku Madencilik şirketlerinin yüzde 50 hisselerini Kurmel Holding A.Ş.’den, yüzde 25 hisselerini ise Ortadoğu Otomotiv’den devraldık. Bu iki değerli şirketimizin özellikle kurşun-çinko konsantre üretiminde Türkiye’nin en büyüklerinden biri olması hedefimizle güçlü yatırımlara devam edeceğiz. Yenilenebilir enerji, elektronik/sanayi, teknoloji, finansal hizmetler/dijital sigorta ve otomotiv, grubun önemli sac ayakları olan mevcut işlerimizde yakaladığımız kârlılık seviyesi ve büyüme ivmesini korumayı sürdüreceğiz.
SERKAN KAPTAN I TAV HAVALİMANLARI İCRA KURULU BAŞKANI
“HAVACILIKTA BİR DÜNYA MARKASI YARATIYORUZ”
“TAV Havalimanları’nı geleceğe taşıyacak kuvvetli bir portföy oluşturduk. Bu ağır yatırım programının tamamlanacağı 2025 yılına yaklaştıkça çabalarımızın meyvelerini de yavaş yavaş almaya başlıyoruz. Tüm çalışanlarımız, hissedarlarımız ve iş ortaklarımızla birlikte havacılıkta bir dünya markası yaratıyoruz.”
Faaliyetlerimiz açısından oldukça kuvvetli geçen bu dönemi kusursuz finansal sonuçlarla taçlandırmayı başardık. Yılın ilk yarısında ciromuz yüzde 31 artarak 732 milyon Euro’ya, FAVÖK de yüzde 47 artarak 215 milyon Euro’ya ulaştı. İlk yarıda elde ettiğimiz 81 milyon Euro büyüklüğündeki net kâr, TAV Havalimanları’nın tarihindeki en yüksek yarıyıl kâr rakamını elde ettiğimiz 2018’in sadece yüzde 13 altında gerçekleşti. Son üç yılda yapmış olduğumuz yatırımların sonuçlarını almaya başladık.
YATIRIM PROGRAMI SÜRÜYOR
Bu yıl 1 Haziran’da Almatı Havalimanı yeni dış hatlar terminalini açtık. Sektör tecrübemizi ve küresel paydaş ağımızı kullanarak Kazakistan'ın havayolu bağlantılarını geliştirdik, yeni iş imkanları yarattık ve ülkenin sürdürülebilir kalkınmasına katkı sunduk. Üç yıl gibi kısa bir sürede Almatı'nın havayolu bağlantılarını neredeyse iki katına ulaştırdık. Havalimanına hizmet eden havayolu sayısını yolcu trafiği için 24'ten 37'ye, kargo için de dokuzdan 16'ya çıkardık. Kazakistan'ın milli havayolu şirketi Air Astana ve düşük maliyetli markası FlyAristan tarafından açıklanan çarpıcı filo büyütme planlarını desteklerken havalimanına yeni havayolu şirketleri ve yeni destinasyonlar eklemeye de devam edeceğiz. 2021’den bu yana yürütmekte olduğumuz yatırım programımız sonucunda TAV Havalimanları’nı geleceğe taşıyacak kuvvetli bir portföy oluşturduk. Bu ağır yatırım programının tamamlanacağı 2025 yılına yaklaştıkça çabalarımızın meyvelerini de yavaş yavaş almaya başlıyoruz. Tüm çalışanlarımız, hissedarlarımız ve iş ortaklarımızla birlikte havacılıkta bir dünya markası yaratıyoruz.
“YATIRIMLARIN ZAMANINDA TAMAMLANMASI ÖNEMLİ”
DIŞ HAT YOLCU BÜYÜMESİ Devam eden diğer büyük yatırımlarımız olan Antalya ve Ankara da takvime uygun bir şekilde ilerlemeye devam ediyor. 2025’in ilk çeyreğinde bitirmeyi planladığımız Antalya yatırımı yüzde 84 oranında, 2025’in son çeyreğine planladığımız Ankara da yüzde 58 oranında tamamlandı. Antalya’da yüzde 14, Ankara’da da yüzde 30 oranında gerçekleşen dış hat yolcu büyümesi bu yatırımların zamanında tamamlanmasını önemli bir ihtiyaç haline getiriyor.
TEMİZ ENERJİYE GEÇİŞ Önemli önceliklerimizden biri de temiz enerjiye geçiş programımız. Bu yıl karbon salımımızı azaltma stratejimiz doğrultusunda 20 milyon dolarlık güneş enerjisi santrali (GES) yatırımını programa aldık. Bu yatırımla birlikte Ankara, Bodrum ve İzmir’de toplam 16 MW gücünde güneş enerji sistemi kuracağız.