GARANTİ BBVA GENEL MÜDÜRÜ MAHMUT AKTEN, 2024’ÜN YALNIZCA FİNANSAL SONUÇLAR AÇISINDAN DEĞİL, AYNI ZAMANDA STRATEJİK HEDEFLERE ULAŞMADA DA TARİHİ BİR YIL OLDUĞUNU SÖYLÜYOR VE “KADEMELİ FAİZ İNDİRİMLERİ 2025’TE BANKACILIK SEKTÖRÜNE HER ANLAMDA ÖNEMLİ BİR RAHATLAMA GETİRECEK. FAİZ İNDİRİMLERİNİN BENZER ÜLKELERE KIYASLA MAKUL SEVİYEDE REEL FAİZİ SAĞLAYARAK TL VARLIKLARA OLAN TALEBİ DESTEKLEMEYE DEVAM EDECEĞİNİ TAHMİN EDİYORUZ” DİYOR.
SEYFETTİN BAYRAM I s.bayram@businesslife.com.tr
BBVA CEO'su Onur Genç, “Mahmut Akten’in atanması mükemmel bir geçişi ve Garanti BBVA'nın ülkenin en kârlı ve beğenilen bankalarından biri olarak büyümeye devam etmesini garanti ediyor” sözleriyle Garanti BBVA’nın yeni genel müdürünün Mahmut Akten olduğunu duyurmuştu. Mahmut Akten gerçekten bankanın son 10 yılına damgasını vuran en başarılı liderlerinden biriydi. Özellikle bireysel bankacılıktan sorumlu genel müdür yardımcısıyken hayata geçirdiklerinin ardından kurumsal bankacılık ve yatırım bankacılığından da sorumlu olmuş ve önemli deneyimler kazanmıştı. ‘Next CEO’ olmasına kesin gözüyle bakılan isimlerden biriydi. Mahmut Akten, Ağustos 2024 tibarıyla Garanti BBVA’nın genel müdürü oldu ve BBVA Türkiye Ülke Müdürü görevine de atandı. O günde bugüne Akten’in ajandası oldukça yoğun. Banka ise yıl sonunda aktif büyüklükte 3 trilyon TL’yi aştı ve başarılı bir yılı geride bıraktı. Garanti BBVA Genel Müdürü Mahmut Akten, 2024’ün yalnızca finansal sonuçlar açısından değil, aynı zamanda stratejik hedeflerine ulaşmada da tarihi bir yıl olduğunu söylüyor ve “Kademeli faiz indirimleri 2025’te bankacılık sektörüne her anlamda önemli bir rahatlama getirecek. Faiz indirimlerinin benzer ülkelere kıyasla makul seviyede reel faizi sağlayarak TL varlıklara olan talebi desteklemeye devam edeceğini tahmin ediyoruz.
Enflasyondaki seyrin ve kredi büyüme sınırlamalarının devamlılığı önümüzdeki dönemin büyüme dinamikleri için belirleyici olacak. Reel kredi büyümesi için ise 2026 yılı daha gerçekçi bir tahmin” diyor.
Garanti BBVA Genel Müdürü Mahmut Akten, şöyle anlattı:
2024 yılı nasıl geçti? Finansal sonuçlarınız nasıl?
2024 yılında net kârımız 92 milyar 178 milyon 886 bin TL oldu. Aktif büyüklüğümüz 3 trilyon 2 milyar 579 milyon 379 bin TL seviyesinde gerçekleşirken, ekonomiye nakdi ve gayri nakdi krediler aracılığıyla sağladığımız destekse 2 trilyon 310 milyar 877 milyon 282 bin TL oldu. Fonlama bazını dinamik bir şekilde yönettik. Garanti BBVA’nın fonlama kaynakları içindeki en büyük ağırlığı yüzde 70 ile müşteri mevduatları oluşturmaya devam etti. Müşteri mevduat tabanı 2024 yılında yüzde 30,8 büyümeyle 2 trilyon 96 milyar 355 milyon 514 bin TL oldu. Güçlü sermaye odağını koruyan bankanın özkaynak kârlılığı yüzde 32,5, aktif kârlılığı ise yüzde 3,5 seviyelerinde gerçekleşti. 2024, bankacılık sektörü için önemli bir geçiş yılı oldu.
Ekonomi politikalarının etkisini nasıl gördünüz?
Ekonomi politikalarındaki normalleşme adımlarının etkileri devam ederken finansal koşullarda yaşanan sıkılaşmayla piyasa mekanizmalarının olumlu sonuçlarını görmeye başladık. Yasal düzenlemelerin sadeleşmesi ve sektörün ana faaliyet alanlarına odaklanma imkanı, bankaların daha güçlü ve sürdürülebilir büyüme stratejileri geliştirmesine olanak sağladı.
Bu dönemde, bankacılık sektörünün en önemli gündem maddelerinden biri aktif kalitesiydi. Bu açıdan neler yaşandı?
Aktif kalitesine verdiğimiz önem, doğru risk yönetimi stratejileri ve sağlam operasyonel altyapımız, güçlü finansal duruşumuzu pekiştirmemize olanak sağladı. 2024 sonu itibarıyla Türk lirası kredilerindeki liderliğimizi sürdürdük. Her segmentte pazar payımızı artırarak hem mevcut müşteri portföyümüze daha fazla değer katmayı başardık hem yeni müşteri kazanımında önemli adımlar attık. Müşteri odaklı bilanço yapımızla fonlama tabanımızı büyütmeye ve TL mevduatlarındaki geleneksel liderliğimizi korumaya devam ettik.
2024’te önemli gündemlerden biri de küresel sermaye piyasalarında elde edilen başarılar oldu. Bu anlamda sizin nasıl bir karneniz var?
Küresel sermaye piyasalarında elde ettiğimiz başarılar da 2024 yılı itibarıyla somutlaşmış durumda. Gerçekleştirdiğimiz tahvil ihraçları, uzun vadeli uluslararası ilişkiler kurma gücümüzü, yatırımcıların güçlü finansal performansımıza duyduğu güveni ve Türkiye'ye yönelik olumlu yatırım algısını bir kez daha gözler önüne serdi. Bu ihraçlar, sadece finansal bir araç olmanın ötesinde bankamızın uluslararası güvenirliğini ve ülkemizin ekonomik büyümesine katkı sağlama kararlılığını pekiştirdi.
Yenilikçi ve sürdürülebilir ürün hizmet portföyünüz nasıl değişti?
2024, yalnızca finansal sonuçlar açısından değil, aynı zamanda stratejik hedeflerimize ulaşmada da tarihi bir yıl oldu. Bankamızın yenilikçi ürün ve hizmetlerle müşterilerimizin hayatını kolaylaştırma misyonu doğrultusunda, dijitalleşme yolculuğunda önemli adımlar attık. Ödeme süreçlerini dönüştürmeyi hedeflediğimiz ‘TAMİ’ markamızla hız, yalınlık ve kolaylık sunmaya devam ederken, dijital varlıklar alanında uzmanlaşmayı hedefleyen Garanti BBVA Dijital Varlıklar iştirakimizle bu alandaki liderliğimizi pekiştirdik. Bunun yanı sıra yenilenebilir enerji projelerine yönelik yeşil finansman payımızın arttığı ve yeşil tahvillerle çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlamaya devam ettiğimiz bir yıl oldu. Garanti BBVA olarak bu kapsamda attığımız adımlarla S&P Global Kurumsal Sürdürülebilirlik Değerlendirmesi’nde 85 puan alarak ESG platformunda Türkiye bankacılık sektöründe en yüksek puana sahip olma başarısını bir kez daha tekrarladık. Garanti BBVA olarak 2024 yılı boyunca güçlü finansal yapımızı, müşteri odaklı yaklaşımımız ve sürdürülebilir büyüme stratejimizle birleştirerek, her alanda değer yaratmayı sürdürdük.
Sürdürülebilirlik alanında en iyi 25 şirket arasına nasıl girdiniz?
Borsa İstanbul (BİST) tarafından yönetilen ve sürdürülebilirlik kriterlerini en iyi şekilde karşılayan şirketlerin yer aldığı BİST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi'ne dahil olduk. BİST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi, BİST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan şirketler arasından belirli likidite ve büyüklük kriterlerini karşılayan en iyi 25 şirketi bir araya getiriyor. Endekse dahil olan kurumlar, genel sürdürülebilirlik notu 70 ve üzeri olan, çevresel, sosyal ve yönetişim başlıklarında 60 veya üzerinde puan alanlar arasından seçiliyor. Garanti BBVA da bu endekse London Stock Exchange Group (LSEG) tarafından yapılan değerlendirme sonucu çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) alanlarında gösterdiği performansı doğrultusunda elde ettiği skorla girdi.
Sürdürülebilirlik sizin için ne ifade ediyor? Burada nasıl hedefleriniz var?
Sürdürülebilirlik, bankamızın stratejik önceliklerinden biri ve bu bizim için yalnızca bir iş yapış modeli değil, aynı zamanda gelecek nesiller için taşıdığımız sorumluluğun da bir yansıması. Sürdürülebilir kalkınma ve iklim kriziyle mücadelede finansman gücümüzle sorumluluğumuzun ve dönüştürücü gücümüzün farkında olarak uzun yıllardır çalışıyoruz. Şeffaf ve sürdürülebilir iş yapış anlayışımız doğrultusunda öncelikli konularımızdan biri ulusal ve uluslararası endeksler ve ESG değerlendirme platformlarına katılım göstererek bankamızın politika ve eylemleri hakkında paydaşlarımızı bilgilendirmek. Bu kapsamda 11 farklı sürdürülebilirlik endeksi ve ESG değerlendirme platformunda yer alıyoruz. 2014’ten bu yana BİST Sürdürülebilirlik Endeksi’ndeyiz. Çevresel, sosyal ve yönetişim alanlarında gösterdiğimiz performansla ve LSEG gibi bağımsız bir kurumun değerlendirmesi sonrası BİST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi’ne de dahil olmaktan gurur duyuyoruz. Sürdürülebilir finans çözümlerimiz, dijitalleşme yatırımlarımız ve finansal kapsayıcılık alanındaki çalışmalarımızla Türkiye’nin sürdürülebilir ve düşük karbon ekonomisine geçişine katkı sunuyoruz. Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da iklim kriziyle mücadele ve kapsayıcı büyüme başta olmak üzere ülkemizin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşması için çalışmalarımıza devam edeceğiz.
Risk yönetimi ve takipteki krediler açısından neler yaşandı ve sektörün geleceği nasıl olur? 2025 nasıl geçecek?
Risk maliyetindeki normalleşmenin gelecek yıl da sürmesini bekliyoruz. Dolayısıyla, risk yönetimi ve tahsilat süreçleri, sektörün daha fazla odaklanacağı konular olacak. Sektör, kârlılık anlamında zorlandığı bir yılı geride bıraktı. Makroihtiyati tedbirlerle sektörün üzerindeki yüklerin artması ve fonlama maliyetlerindeki artış, marjları baskılamaya devam ediyor. Özkaynak kârlılıkları da enflasyonun altında bir seyir izliyor.
Sektörde bu yıl TL kredi büyümesi, enflasyonun epey altında kaldı. Reel anlamda ise daraldı. YP kredi büyümesi ise kurdaki volatilitenin azalması ve artan taleple birlikte uzun yıllar sonra ilk kez TL kredi büyümesi ile aynı seviyeye ulaştı. KKM hacmi hızla daralırken toplam mevduat içindeki payı yüzde 6’ya kadar geriledi. Öte yandan, finansal koşulların sıkılaşmasıyla 2024’te takibe girişlerde beklediğimiz normalleşme başladı. Başta kart kaynaklı olmak üzere bireysel segmentin takipteki alacak girişleri hızlansa da yönetilebilir seviyelerini korudu. Bankaların yüksek karşılıkları önemli bir tampon olmaya devam etti.
TÜRKİYE’DE KARTLI ÖDEME SONUÇLARI AÇIKLANDI
HARCAMALAR 2’YE KATLANDI Türkiye’de 2024 yılında kredi kartı ve banka kartıyla yapılan alışveriş hacmi neredeyse ikiye katlandı. Alışverişlerde peşin ödeme tercih edilirken, temassız işlemlerin oranı da yüzde 67’ye ulaştı. Garanti BBVA Ödeme Sistemleri’nin (GÖSAŞ) BKM verilerini temel alarak gerçekleştirdiği “Türkiye’de Kartlı Ödemeler 2024” çalışmasının sonuçları açıklandı. Yıl sonu itibarıyla toplam banka ve kredi kartı sayısı, 2023’e göre yüzde 12,5’lik artışla 435 milyon adede yükseldi. Banka ve kredi kartlarıyla yapılan toplam harcamalar da yüzde 92,3’lük artışla 15 trilyon 845 milyon TL’ye ulaşırken, bu harcamaların 13 trilyon 310 milyon TL’lik kısmı kredi kartlarıyla gerçekleşti.
TAKSİTLİ ÖDEME ORANI AZALDI 2024 yılında kredi kartlarıyla yapılan harcamalarda peşin ödemeler yüzde 79,5 oranında gerçekleşirken, taksitlendirme oranı yüzde 20,5 ile sınırlı kaldı. Kredi kartlarıyla 10 trilyon 579 milyar TL’lik peşin alışveriş yapılırken, 2 trilyon 731 milyar TL’lik harcama taksitli ödemeyle gerçekleşti. E-ticaret alışverişlerinde ise taksitli işlemler bir miktar daha yüksek oldu. Araştırmaya göre kredi kartları ile 2024 yılı boyunca 4 trilyon 188 milyar TL e-ticaret harcaması yapılırken, bu harcamaların yüzde 63,8’i peşin, yüzde 36,2’si de taksitli işlem olarak kayıtlara geçti. Diğer taraftan kredi kartıyla yapılan e-ticaret harcamaları 2023 yılına göre yüzde 103 gibi ciddi bir artış gösterdi.
“REEL KREDİ BÜYÜMESİ 2026’DA OLUR”
“TL TALEBİNİ DESTEKLER” Kademeli faiz indirimleri 2025’te bankacılık sektörüne her anlamda önemli bir rahatlama getirecek. Faiz indirimlerinin benzer ülkelere kıyasla makul seviyede reel faizi sağlayarak TL varlıklara olan talebi desteklemeye devam edeceğini tahmin ediyoruz.
ENFLASYON BELİRLEYİCİ Enflasyondaki seyrin ve kredi büyüme sınırlamalarının devamlılığı önümüzdeki dönemin büyüme dinamikleri için belirleyici olacak. Reel kredi büyümesi için ise 2026 yılı daha gerçekçi bir tahmin. 2025, izlenen ekonomi politikasının sonuçlarının daha görünür hale geldiği bir yıl olacak.
POZİTİF ETKİ Dezenflasyon sürecinin seyri, buna paralel olarak faiz indirimlerinin seyri ve boyutu bu anlamda belirleyici olacak. Özellikle yılın ikinci yarısında, bankacılık sektörü için daha pozitif bir resim bekliyoruz. Kademeli faiz indirimleri kredi-mevduat makasını ve marjlardaki trendi pozitif etkileyecek.
GARANTİ BBVA’NIN 7 BAŞARILI FİNANSAL SONUCU
1. Ortalama aktif kârlılığı yüzde 3,5 oldu.
2. Ortalama özkaynak kârlılığı yüzde 32,5 seviyesinde gerçekleşti.
3. Ekonomiye nakdi ve gayri nakdi krediler aracılığıyla sağladığı destek 2 trilyon 310 milyar 877 milyon 282 bin TL oldu.
4. Toplam canlı krediler, TL krediler ve YP krediler pazar payları sırasıyla yüzde 11,1, yüzde 12,5 ve yüzde 8,7 seviyesinde gerçekleşti.
5. Toplam müşteri mevduatları yüzde 30,8 büyüdü ve pazar payı yüzde 10,2 seviyesine geldi.
6. Vadesiz müşteri mevduatlarının, toplam müşteri mevduatları içindeki payı yüzde 39 olarak gerçekleşti.
7. Donuk alacak oranı yüzde 2,1 seviyesinde gerçekleşti.
